Zwykle jak idziemy do lekarza i chcemy wykonać podstawowe badania, to często dostajemy skierowanie na morfologię oraz badanie ogólne moczu. Wielu pacjentów jest niezadowolonych wychodząc z gabinetu, bo zwykle oczekują większej ilości badań. Morfologia jest bardzo użytecznym badaniem i można z niej wiele odczytać. Pamiętajcie, że internet wszystkiego nie powie :) Lekarze na studiach uczą się, aby umieć te wyniki interpretować też jako całość - a nie skupiając się tylko i wyłącznie na poszczególnych składnikach tego badania. Czasem dwa czy trzy parametry mają ze sobą związek - i ich wartości dają nam więcej wartości diagnostycznych.
W naszej krwi oprócz różnych pierwiastków i innych chemicznych składników znajdują się również komórki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Każdy rodzaj tych komórek ma określone zadanie do wykonania w naszym organizmie. Badaniem służącym do ogólnej oceny ilościowej tych komórek jest morfologia. W morfologii oprócz samej liczby komórek są też wskaźniki dotyczące m.in ich budowy.
Główne rodzaje elementów morfotycznych to czerwone krwinki (RBC), płytki krwi (trombocyty) oraz białe krwinki (WBC) . Wśród białych krwinek wyróżniamy też komórki ziarniste (neutrofile, eozynofile, bazofile) i nieziarniste (limfocyty, monocyty).
W swoim poście nie będę opisywać wszystkich przyczyn nadmiaru/niedoboru oraz o czym świadczą poszczególne wartości - skupie się na tym, co dotyczy niedożywienia.
RBC - liczba krwinek czerwonych. W przypadku niedoborów pokarmowych obserwuje się zmniejszoną ich ilość. Najczęściej przyczyną zmniejszonej ilości krwinek jest niedobór żelaza, niedobór witaminy B11 albo B12, ale też innych pierwiastków, pojawia się też przy krwawieniach.
HGB - hemoglobina to niezbędny składnik do transportu tlenu, zawarta jest w czerwonych krwinkach. W przypadku niedożywienia, można zaobserwować albo jej wzrost, albo jej spadek. Spadek ilości świadczy n.in o anemii (niedokrwistości), natomiast w przypadku odwodnienia jej ilość wzrasta. Podobnie jest z Ht - czyli hematokrytem. Jeżeli mamy zbyt mało hemoglobiny, krwinek czerwonych, pojawiają się u nas takie objawy jak wzmożona męczliwość, często też przyśpieszenie akcji serca, oddechu. Czasem zdarza się, że hemoglobina jest podwyższona hematokryt wtedy najczęściej też) - świadczy to o zagęszczeniu krwi - najczęściej w przebiegu odwodnienia, co tez jest częste u osób z zaburzeniami odżywiania - jako skutek uporczywych wymiotów, czy tez stosowania środków moczopędnych, przeczyszczających i niedostatecznej podaży płynów. Niestety, w skrajnych przypadkach odwodnienie może maskować niedokrwistość.
MCV - to średnia objętość krwinki czerwonej - pomaga nam ocenić, co jest przyczyną zmniejszonej ilości krwinek czerwonych (czyli anemii) - jeżeli mamy wartość poniżej normy - świadczy to o niedokrwistości spowodowanej niedoborem żelaza, jeżeli wartość jest za wysoka - najczęściej jest to anemia spowodowana niedoborem witaminy B11 lub B12. Rzadko zdarza się, aby u osób niedożywionych niedokrwistość była spowodowana brakiem witaminy B12, ponieważ nasz organizm ma zgromadzony dość spory jej zapas (na około 2-4 lata), zwykle niedobory tej witaminy są związane z innymi stanami chorobowymi.
WBC -całkowita liczba białych krwinek - zwykle nieprawidłowe wartości najczęściej sugerują albo infekcje albo choroby nowotworowe. W przypadku niedożywienia często obserwuje się obniżony poziom białych krwinek - stan dosyć niebezpieczny, ponieważ stajemy się wtedy bardziej podatni na infekcje, po prostu tracimy odporność. Każda infekcja tez może przebiegać u nas znacznie gorzej niż u osoby z prawidłową liczba białych krwinek. Przyczyn wzrostu jest bardzo wiele - najczęściej sa to infekcje albo też nowotwory.
Eos - eozynofile - rodzaj białych krwinek, główną ich funkcją jest odpowiedź na zakażenia pasożytami (wtedy ich liczba wzrasta) - w niedożywieniu, zmęczeniu czasem ich wartości mogą być zaniżone.
Bazofile - kolejny rodzaj białych krwinek - też mają pewną rolę w odporności, za niskie wartości często są związane z przewlekłym stresem, co też często występuje u osób z zaburzeniami odżywiania
Neutrofile - krwinki, których rolą jest zwalczanie bakterii - ich niedobór sprawia, że jesteśmy bardziej podatni na infekcje bakteryjne, a każda infekcję przechodzimy znacznie gorzej, jest to dość niebezpieczny stan, ponieważ znaczny niedobór zwiększa ryzyko najgorszych powikłań zakażenia bakteriami - sepsy.
Mono - monocyty - zwykle nie mają bezpośredniego związku z niedożywieniem. Ich niedobór może pojawić się w przebiegu niektórych chorób, ale zwykle nie ma większego znaczenia klinicznego. ICh wzrost obserwuje się w przypadku wielu infekcji wirusowych, grzybiczych czy pasożytniczych, ale też w chorobach nowotworowych.
Limfocyty - ich niedobór występuje w różnych stanach związanych z niedoborem odporności - niedożywienie jest jednym z takich stanów, ale też są inne choroby np. zespół Cushinga, które powodują ich spadek. Ich nadmiar zwykle jest związany z chorobami zakaźnymi, ale też pojawia się w nowotworach.
Plt - trombocyty - płytki krwi - przyczyn małopłytkowości jest bardzo wiele, często jest związana z przerzutami nowotwór do szpiku, uszkodzeniem szpiku, przyjmowaniem wielu silnych leków, ma też związek z niewydolnością nerek i zakażeniami wirusowymi lub w przebiegu chorób autoimmunologicznych, nadpłytkowość często występuje w ciąży, po usunięciu śledziony, ale też po wysiłku lub w przebiegu zakażeń bakteryjnych.
Jak przygotować się do badania?
Badanie powinno być wykonane na czczo, ponieważ posiłek czasem zmienia niektóre parametry, najlepiej po kilku minutowym odpoczynku - a nie, że biegnac z przystanku, zasapani wchodzimy do gabinetu :) Badanie nie jest drogie, więc warto od czasu do czasu zgłosić się do punktu pobrań i takie badanie wykonać.
Jak widać morfologia jest badaniem, który dość dużo może powiedzieć nam o naszym stanie zdrowia, jednak nie powinniśmy polegać tylko na niej. Odchylenia od normy powinny zachęcić nas do dalszej diagnostyki, aby dalej zdiagnozować przyczynę, gdyż jest to dość niespecyficzne badanie. Morfologia ma podpowiedzieć lekarzowi, gdzie dalej pokierować pacjenta.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz